آموزش نصب لینوکس به صورت کامل
قصد داشتیم در این بخش آموزش نصب لینوکس را به صورت چند بخشی برایتان بنویسیم ولی به علت اینکه شما عزیزان سردرگم نشوید و مطالب پراکنده نشود کل آموزش را در یک پست برایتان گذاشتیم تا استفاده بهتری بتوانید از آن ببرید.
نصب لینوکس در دو حالت متنی و گرافیکی قابل انجام می باشد.برای نصب روش متنی را انتخاب می کنیم.بدین منظور در جلوی عبارت boot: عبارت text را نوشته و سپس enter می زنیم.در پنجره CD Found امکان تست کردن CD های نصب لینوکس وجود دارد.عمل چک کردن CD های نصب لینوکس زمان زیادی لازم دارد و می توان با انتخاب skip از این مرحله صرف نظر کرد.
در ادامه به ترتیب پنجره خوش آمد گویی،پنجره انتخاب زبان مورد استفاده در حین نصب،پنجره انتخاب نوع صفحه کلید و پنجره انتخاب نوع ماوس را مشاهده خواهید کرد.در پنجره Installation Type نوع Custom را انتخاب می کنیم.پنجره بعدی Disk Partition می باشد.در این پنجره می توان با استفاده از Auto Partition به صورت اتوماتیک کار پارتیشن بندی را انجام داد.با انتخاب Disk Druid وارد پنجره Partitioning می شویم که امکان انجام پارتیشن بندی به صورت دلخواه را فراهم می کند.اطلاعات مورد نیاز در این پنجره عبارتند از:
1- در بخش device نام پارتیشن آورده شده است بدین صورت که در سطح اول بسته به تعداد هارددیسکهایی که داریم عباراتی به صورت /dev/had ، /dev/hdb و ... وجود دارد.برای هارددیسکهای اسکازی عبارات فوق به صورت /dev/sda و ... خواهد بود.در زیر این عبارات بر اساس تعداد پارتیشن های موجود در هارددیسکها، عباراتی به صورت /dev/hda1 ، /dev/hda2 و ... خواهیم داشت.
2- Start , End : شماره سیلندر ابتدا و انتهای پارتیشن را مشخص می کنند.
3- Size : اندازه پارتیشن
4- Type : نوع پارتیشن را مشخص می کند.نوع پارتیشن های لینوکس ext3 می باشد که در هنگام ایجاد پارتیشن جدید به صورت پیش فرض در حالت انتخاب قرار دارد. در redhat8 از نوع ext2 استفاده می شده است.نوع swap مخصوص پارتیشن swap می باشد.این پارتیشن یک فضای کمکی برای RAM کامپیوتر می باشد.نوع vfat نیز پارتیشن fat ویندوز را مشخص می کند.
5- Mount Point : مقدار این فیلد مشخص کننده مسیری است که به پارتیشن نسبت داده شده است.ساختار شاخه ها ومسیرها در لینوکس به این صورت است که بالاترین مسیر با / مشخص می شود.در هنگام ایجاد پارتیشنها می توان تنها یک پارتیشن ایجاد کرد و Mount point را برابر / قرار داد.در اینصورت تمام فایلها و شاخه ها بر روی همین پارتیشن ایجاد خواهد شد.در صورتیکه بخواهیم بدلیل مدیریت بهتر می توانیم برای مسیرهای مختلف(مثل مسیر /var/spool/mail که حاوی ایمیلها می باشد، مسیر /var/named که مخصوص dns است و...)پارتیشن های جداگانه ای ایجاد کنیم و در قسمت Mount point این پارتیشن ها مسیر مورد نظر را وارد کنیم.(مثلا در مسیر /home اطلاعات کاربران نگهداری می شود و ممکن است بخواهیم بدلیل سهولت در Backup گیری این مسیر را بر روی یک هارددیسک جداگانه ایجاد کنیم.
بخشی از کاربرد مسیرها عبارتست از:
/home : اطلاعات مربوط به کاربران
/var : حاوی لوگهای سیستم و تنظیمات mail server و squid
/usr : برنامه های نصب شده
توجه:
• چنانچه پارتیشن متناظر با مسیری وجود نداشته باشد شاخه مربوطه در پارتیشن اصلی(/) ایجاد خواهد شد.
• در هنگام ایجاد پارتیشن ها تنها دو پارتیشن اجباری می باشد:پارتیشن اصلی( / ) و پارتیشن swap
• فضای در نظر گرفته شده برای پارتیشن swap معمولا دو برابر اندازه RAM می باشد.
» ایجاد پارتیشن جدید
در پنجره Add Partition موارد و پارامترهای توضیح داده شده در قسمت قبل مقداردهی شده و پارتیشن جدید را اضافه می کنیم.چنانچه بخواهیم پارتیشن را بر روی یک هارددیسک خاص ایجاد کنیم باید در قسمت Allowable Devices دیگر هارددیسکها را از حالت انتخاب خارج کنیم.
پس از ایجاد پارتیشن های مورد نیاز با انتخاب گزینه Ok از پنجره Partitioning خارج شده و نصب را ادامه می دهیم.
پنجره بعدی Boot Loader Configuration می باشد.برنامه ای که در این قسمت انتخاب می شود به عنوان اولین برنامه در هنگام بالا آمدن سیستم اجرا خواهد شد و یکسری امکانات از قبیل انتخاب نوع سیستم عامل و همچنین نوع بالا آمدن سیستم عامل(مثلا بالا آوردن سیستم در حالت single mode) را در اختیار می گذارد.برنامه GRUB جدید بوده و در نسخه های قبلی از Lilo استفاده می شده است.در این پنجره GRUB را انتخاب نموده و نصب را ادامه می دهیم.در پنجره بعدی چنانچه نیاز به فرستادن پارامترهایی به kernel سیستم عامل در هنگام بالا آمدن داشته باشیم، نوشته می شوند.پنجره بعدی انتخاب کلمه عبور برای برنامه Boot Loader می باشد.انتخاب ایک کلمه عبور الزامی ندارد.
در پنجره بعدی سیستم عاملهای موجود بر روی کامپیوتر، شناسایی شده و عبارات توضیحی متناسب با هر کدام در زیر ستون Boot Label لیست می شود.در این پنجره این عبارات و همچنین سیستم عامل پیش فرض را می توان تغییر داد.
در پنجره بعدی محل نصب نرم افزار Boot Loader انتخاب می شود.سیستم عاملهایی از ویندوز که دارای نرم افزار Boot Loader می باشند مانند ویندوز 2000 اطلاعات خود را در MBR(Master Boot Record) ذخیره می کنند.چنانچه بخواهیم در کنار لینوکس از این سیستم عامل هم استفاده کنیم باید برای نصب نرم افزار Boot Loader لینوکس گزینه دوم از این پنجره یعنی First sector of partition را انتخاب کنیم.
چنانچه کامپیوتر دارای کارت شبکه باشد پنجره بعدی Netwotk configuration for eth0 خواهد بود.در این پنجره می توان تنظیمات مربوط به کارت شبکه را انجام داد.با انتخاب user bootp/dhcp کامپیوتر آدرس IP خود را از طریق پروتکل dhcp دریافت خواهد کرد.در صورتیکه بخواهیم آدرس IP آنرا به صورت دستی ست کنیم این گزینه را از حالت انتخاب خارج کنید.گزینه Activate on boot باید در حالت انتخاب قرار گیرد در غیر اینصورت همیشه باید در هنگام بالا آمدن سیستم عامل، تنظیمات شبکه را از نو انجام دهیم.
در پنجره بعدی Firewall configuration سطح امنیتی مورد نیاز را انتخاب می کنیم.سطح High تمام ارتباطات سیستم عامل را با بیرون مسدود می کند.سطح Medium یکسری موارد پیش فرض را اعمال می کند که معمولا همین سطح مناسب می باشد با استفاده از Customize می توان سرویس های مختلفی را که می خواهیم توسط سیستم عامل عرضه شوند را انتخاب نماییم و همچنین پورتهایی را که می خواهیم اجازه دسترسی به سرور را از طریق آن پورتها بدهیم.
تنظیمات مربوط به Firewall را می توان بعداً پس از نصب به صورت دقیقتر با استفاده از iptable انجام داد.در پنجره Kanguage Support زبانهایی را که می خواهید توسط سیستم عامل پشتیبانی شوند را انتخاب کنید.در پنجره Default Language زبان پیش فرض را انتخاب نمایید.
در پنجره Time Zone Selection ساعت دستگاه تنظیم می شود.چنانچه بخواهیم ساعت دستگاه با GMT ست شود گزینه Hardware clock set to GMT را در حالت انتخاب قرار دهید.برای ایران از لیست پایین Asia / Tehran را انتخاب کنید.
در پنجره Root Password کلمه عبور مربوط به کاربر root انتخاب می شود.این کلمه عبور اصلی سیستم می باشد.اندازه آن باید حداقل 6 کاراکتر باشد.در صورتیکه این کلمه عبور فراموش شود باید سیستم عامل را در حالت single mode بالا آورد و سپس کلمه عبور root را تغییر داد.
پنجره بعدی Authentication Configuration می باشد.
اطلاعات مربوط به کاربران و کلمه عبور آنها در فایل /etc/passwd قرار دارد.چنانچه گزینه use shadow password را انتخاب نمایید، کلمات عبور کاربران در این فایل دیده نخواهد شد و به جای آن یک علامت * می آید.کلمات عبور در این حالت در فایل /etc/shadow به صورت کد شده نگهداری می شود.
پنجره بعدی Package group selection می باشد.در این پنجره کلیه نرم افزار هایی را که لازم دارید انتخاب نمایید.چنانچه بخواهید همه نرم افزار ها نصب شوند از لیست این پنجره گزینه آخری با عنوان every thing را انتخاب کنید.پس از انتخاب نرم افزارهای مورد نیاز کپی کردن و نصب لینوکس آغاز می شود.
پس از نصب پنجره Boot Diskette برای ساختن دیسک بوت بکار می رود و در وصورت نیاز با انتخاب yes می توان آنرا ساخت.
پنجره بعدی Video card configuration می باشد، در این پنجره در صورتیکه نوع کارت گرافیک درست تشخیص داده نشده است با استفاده از change آنرا تغییر دهید.
نوع مانیتور معمولا درست تشخیص داده نمی شود.در پنجره Monitor Configuration با استفاده از دکمه change مانیتور مرتبط را انتخاب نمایید.
در پنجره X Customization ، تعداد رنگ ، Resolution صفحه نمایش در حالت گرافیکی و حالت پیش فرض سیستم عامل را انتخاب نمایید.
» چند دستور مفید
Alt+Fi برای باز کردن Terminal های متفاوت جهت انجام کارهای مختلف بطور همزمان (i=1,2,3,…)
Ctrl+D یا Exit برای خروج
df –h برای مشاهده وضعیت پارتیشن ها
Man برای بدست آوردن اطلاعات در مورد دستورات مورد نظر بکار می رود. مانند man df که اطلاعات لازم در مورد دستور df بدست می آید.
Clear برای پاک کردن صفحه نمایش
History: لیست کلیه کارهای انجام شده از زمان Login را نشان می دهد.
دستور mc همان nc در محیط سیستم عامل DOS است.
» بالا آوردن سیستم عامل لینوکس در حالت Single Mode
در grub ، سیستم عامل Linux را edit کرده و در انتهای دستوری که با عبارت kernel شروع می شود کلمه single را اضافه کنید. سپس بر روی همین خط حرف v را بفشارید.
چنانچه یکی از موارد زیر پیش بیاید، باید سیستم عامل را در حالت single mode بالا آورده و رفع اشکال نمود:
• از دست دادن کلمه عبور root:در این صورت پس از ورورد به سیستم در حالت single mode با دستور passwd کلمه عبور root را تغییر می دهیم.
• پارتیشن ها پر شده است یا یک سرویس ایراد پیدا کرده و سیستم عامل بالا نمی آید.در این صورت در حالت Single Mode بالا می آییم و پس از غیر فعال کردن سرویس مربوطه و یا انجام تغییرات دوباره سیستم را راه اندازی می کنیم.
» تنظیمات شبکه:
برای اعمال تغییرات در مقادیر مربوط به IPADDR، BROADCAST، NETMASK و NETWORK، باید فایل /etc/sysconfig/network-s/ifcfg-eth0 ویرایش شود.
برای مشخص کردن Gateway, Hostname به فایل /etc/sysconfig/network مراجعه کنید. توجه داشته باشید که بعد از هر تغییر در فایلهای ifcfg-eth0 و network
باید سرویس network بصورت زیر مجددا راه اندازی شود:
Service network restart یا service network reload
دستور ifconfig اطلاعات کارت شبکه و تنظیمات شبکه را نشان می دهد.
دستور traceroute در لینوکس، معادل با دستور tracert در ویندوز است.
تذکر: در صورت استفاده از برنامه netconfig، می توانید کلیه تنظیمات شبکه را به صورت گرافیکی انجام دهید. برای استفاده از این برنامه کافی است دستور netconfig را تایپ کنید.
» تنظیم آدرس DNS Server و Domain پیش فرض:
فایل /etc/resolve.conf را باز کنید و nameserver و domain پیش فرض را به شکل زیر مشخص کنید:
domain shojaee.com
nameserver 192.168.78.3
توجه: پس از ویرایش فایل resolve.conf سرویس network را restart کنید.
تذکر: در صورتیکه domain یا domain های داخلی را به صورت زیر در فایل /etc/host تعریف کنید، برای دسترسی به domain های مذکور از طریق خود سرور، تبدیل نام به IP با سرعت بیشتری انجام می شود و برای این کار از DNS سرور استفاده نمی شود.
192.168.78.6 filtering.shojaee.com
تذکر: بعد از ویرایش این فایل هم سرویس network باید restart شود.
تذکر: در صورتیکه می خواهید برای تبدیل نام یک Domain به IP معادل با آن، از DNS سرور خاصی استفاده کنید، دستور nslookup را به شکل زیر بکار برید:
Nslookup www.shojaee.com 192.9.9.3
» سایر دستورات:
دستور ls برای لیست گرفتن از فایلها و شاخه ها بکار می رود.
سوئیچ –l لیست فایلها را با جزئیات بیشتری نشان می دهد.
سوئیچ -h سایز فایلها را بر اساس KB نشان می دهد.
سوئیچ –S فایلها را بر اساس نام Sort می کند.
سوئیچ –a فایلهای مخفی را نشان می دهد.
دستور less یا more به همراه دستورات مختلف، خروجی را بصورت صفحه به صفحه نشان می دهد که در این حالت از حرف q برای خروج استفاده می شود.مثلا ls | more
دستور du –s برای دیدن سایز واقعی یک شاخه بکار می رود.
دستور reboot و یا Ctrl+Alt+Del برای راه اندازی مجدد سیستم عامل بکار می رود.
دستور du –s برای مشاهده سایز واقعی یک شاخه
دستور df –h برای حجم پارتیشنهای موجود در سیستم عامل لینوکس را نشان می دهد. لازم به ذکر است که استفاده از سوئیچ –h موجب می شود که حجم خالی و اشغال شده یک پارتیشن بر اساس KB و یا MB و یا GB نشان داده شود. در صورت بکارگیری دستور df بدون سوئیچ –h حجمهای مذکور بر اساس بایت نشان داده می شوند.
» دستور Setup:
این دستور برای تغییرات در موارد زیر بکار می رود:
Authentication configuration
Firewall configuration
Mouse configuration
Network configuration
Printer configuration
System services
Sound card configuration
Timezone configuration
» مشخصات فایلها:
هر فایل در لینوکس دارای مشخصات 1- سازنده (Owner)ر،2- گروه (Group)ر 3- سایر افراد است.
حرف r یعنی مجوز read
حرف w یعنی مجوز write
حرف x یعنی مجوز execute
حرف d به معنای directory است.
مثال: در این مثال سازنده و گروه هر دو root هستند و مجوزهای دسترسی به فایل برای سازنده و گروه و سایر افراد، read و write و execute تعیین شده است.
-rwxrwxrwx 1 root root 43K Sep 30 20:28 install.log
» تغییر owner یا Group:
Chown ownername filename
Chgrp groupname filename
» تغییر مجوز:
برای تغییر مجوز فایل یا شاخه از دستور chmod به همراه شماره مجوز مورد نظر استفاده می شود.
Read: 2^2=4
Write: 2^1=2
Execute: 2^0=1
به عنوان مثال دستور "myfile chmod 777 " باعث می شود که سازنده و گروه و سایر افراد، همگی مجوز خواندن، نوشتن و اجرا در مورد فایل myfile داشته باشند.
توجه داشته باشید که عدد 7 مجموع اعداد 4 و 2 و 1 است.
» Shutdown و Restart کردن:
برای shutdown کردن از دستورات halt –p و یا shutdown -h now استفاده می شود.
دستورات reboot و یا shutdown –r now برای restart کردن بکار می روند.
» نحوه فعال کردن CD Drive و floppy Drive و استفاده از آنها:
mount /mnt/cdrom
mount /mnt/floppy
پس از بکارگرفتن دستورات فوق، برای استفاده از منابع CD به شاخه /mnt/cdrom و در مورد Floppy به شاخه /mnt/floppy مراجعه کنید.
تذکر: برای غیرفعال کردن cdrom و floppy از دستور umount استفاده کنید. توجه داشته باشید در صورتیکه در مسیر مربوط به Cdrom و یا Floppy باشید، نمی توانید از دستور umount برای غیر فعال کردن آنها استفاده کنید.
» تنظیم ساعت و تاریخ:
برای مشاهده ساعت و تاریخ فعلی سیستم از دستور Date استفاده کنید و در صورتیکه تمایل به تعویض تاریخ یا ساعت دارید، از همین دستور به همراه سوئیچ –s استفاده کنید و ساعت و یا تاریخ مورد نظر خود را وارد کنید.
» ایجاد User:
برای ایجاد یک User با شناسه کاربری myuser ابتدا با استفاده از دستور adduser myuser، شناسه کاربری مذکور را ایجاد کنید و سپس با استفاده از دستور passwd myuser، کلمه رمز مورد نظر خود را به این شناسه اختصاص دهید.
Adduser myuser
Passwd myuser
توجه کنید که در صورتیکه برنامه Linuxconf را نصب کرده اید، می توانید با استفاده از دستور userconf که بخشی از برنامه Linuxconf می باشد، نسبت به ایجاد و حذف User یا گروه اقدام نمایید و در صورت تمایل کاربران مورد نظر خود را به عضویت گروههای مختلف در آورید.
» سرویسهای TCP Wrapper:
مانند telnet، finger، imap، pop3 و ...
1- برای فعال کردن هر کدام از این سرویسها، به مسیر /etc/xinetd.d/ رفته و فایل مربوط به سرویس مورد نظر خود را باز کنید و مقدار متغیر disable را از Yes به No تغییر دهید.
2- برای محدود کردن آدرسهای IP که مجوز استفاده از سرویس مورد نظر شما را دارند، ابتدا با قرار دادن عبارت ALL : ALL ، در ابتدای فایل /etc/hosts.deny، مجوز دسترسی به کلیه سرویسها را از کلیه آدرسهای IP سلب کنید. سپس با قرار دادن آدرسهای IP مورد نظر خود در فایل /etc/hosts.allow مجوز استفاده از سرویس مورد نظر را صادر کنید.
دوستان نصب لینوکس به صورت کامل از این آپ تا قسمت های بعدی شرح داده شده :
» فعال کردن سرویس Telnet:
1- فایل /etc/xinetd.d/telnet را ویرایش کنید و مقدار متغیر disable را برابر با no قرار دهید و برای مشخص شدن نام واقعی این سرویس به مقدار متغیر Server که در این فایل وجود دارد، دقت کنید.
2- با فرض اینکه تصمیم دارید به کلیه آدرسهای IP که با 192.168.2 شروع می شوند، مجوز استفاده از سرویس Telnet را بدهید، خط زیر را به فایل /etc/hosts.allow اضافه کنید:
آموزش
قصد داشتیم در این بخش آموزش نصب لینوکس را به صورت چند بخشی برایتان بنویسیم ولی به علت اینکه شما عزیزان سردرگم نشوید و مطالب پراکنده نشود کل آموزش را در یک پست برایتان گذاشتیم تا استفاده بهتری بتوانید از آن ببرید.
نصب لینوکس در دو حالت متنی و گرافیکی قابل انجام می باشد.برای نصب روش متنی را انتخاب می کنیم.بدین منظور در جلوی عبارت boot: عبارت text را نوشته و سپس enter می زنیم.در پنجره CD Found امکان تست کردن CD های نصب لینوکس وجود دارد.عمل چک کردن CD های نصب لینوکس زمان زیادی لازم دارد و می توان با انتخاب skip از این مرحله صرف نظر کرد.
در ادامه به ترتیب پنجره خوش آمد گویی،پنجره انتخاب زبان مورد استفاده در حین نصب،پنجره انتخاب نوع صفحه کلید و پنجره انتخاب نوع ماوس را مشاهده خواهید کرد.در پنجره Installation Type نوع Custom را انتخاب می کنیم.پنجره بعدی Disk Partition می باشد.در این پنجره می توان با استفاده از Auto Partition به صورت اتوماتیک کار پارتیشن بندی را انجام داد.با انتخاب Disk Druid وارد پنجره Partitioning می شویم که امکان انجام پارتیشن بندی به صورت دلخواه را فراهم می کند.اطلاعات مورد نیاز در این پنجره عبارتند از:
1- در بخش device نام پارتیشن آورده شده است بدین صورت که در سطح اول بسته به تعداد هارددیسکهایی که داریم عباراتی به صورت /dev/had ، /dev/hdb و ... وجود دارد.برای هارددیسکهای اسکازی عبارات فوق به صورت /dev/sda و ... خواهد بود.در زیر این عبارات بر اساس تعداد پارتیشن های موجود در هارددیسکها، عباراتی به صورت /dev/hda1 ، /dev/hda2 و ... خواهیم داشت.
2- Start , End : شماره سیلندر ابتدا و انتهای پارتیشن را مشخص می کنند.
3- Size : اندازه پارتیشن
4- Type : نوع پارتیشن را مشخص می کند.نوع پارتیشن های لینوکس ext3 می باشد که در هنگام ایجاد پارتیشن جدید به صورت پیش فرض در حالت انتخاب قرار دارد. در redhat8 از نوع ext2 استفاده می شده است.نوع swap مخصوص پارتیشن swap می باشد.این پارتیشن یک فضای کمکی برای RAM کامپیوتر می باشد.نوع vfat نیز پارتیشن fat ویندوز را مشخص می کند.
5- Mount Point : مقدار این فیلد مشخص کننده مسیری است که به پارتیشن نسبت داده شده است.ساختار شاخه ها ومسیرها در لینوکس به این صورت است که بالاترین مسیر با / مشخص می شود.در هنگام ایجاد پارتیشنها می توان تنها یک پارتیشن ایجاد کرد و Mount point را برابر / قرار داد.در اینصورت تمام فایلها و شاخه ها بر روی همین پارتیشن ایجاد خواهد شد.در صورتیکه بخواهیم بدلیل مدیریت بهتر می توانیم برای مسیرهای مختلف(مثل مسیر /var/spool/mail که حاوی ایمیلها می باشد، مسیر /var/named که مخصوص dns است و...)پارتیشن های جداگانه ای ایجاد کنیم و در قسمت Mount point این پارتیشن ها مسیر مورد نظر را وارد کنیم.(مثلا در مسیر /home اطلاعات کاربران نگهداری می شود و ممکن است بخواهیم بدلیل سهولت در Backup گیری این مسیر را بر روی یک هارددیسک جداگانه ایجاد کنیم.
بخشی از کاربرد مسیرها عبارتست از:
/home : اطلاعات مربوط به کاربران
/var : حاوی لوگهای سیستم و تنظیمات mail server و squid
/usr : برنامه های نصب شده
توجه:
• چنانچه پارتیشن متناظر با مسیری وجود نداشته باشد شاخه مربوطه در پارتیشن اصلی(/) ایجاد خواهد شد.
• در هنگام ایجاد پارتیشن ها تنها دو پارتیشن اجباری می باشد:پارتیشن اصلی( / ) و پارتیشن swap
• فضای در نظر گرفته شده برای پارتیشن swap معمولا دو برابر اندازه RAM می باشد.
» ایجاد پارتیشن جدید
در پنجره Add Partition موارد و پارامترهای توضیح داده شده در قسمت قبل مقداردهی شده و پارتیشن جدید را اضافه می کنیم.چنانچه بخواهیم پارتیشن را بر روی یک هارددیسک خاص ایجاد کنیم باید در قسمت Allowable Devices دیگر هارددیسکها را از حالت انتخاب خارج کنیم.
پس از ایجاد پارتیشن های مورد نیاز با انتخاب گزینه Ok از پنجره Partitioning خارج شده و نصب را ادامه می دهیم.
پنجره بعدی Boot Loader Configuration می باشد.برنامه ای که در این قسمت انتخاب می شود به عنوان اولین برنامه در هنگام بالا آمدن سیستم اجرا خواهد شد و یکسری امکانات از قبیل انتخاب نوع سیستم عامل و همچنین نوع بالا آمدن سیستم عامل(مثلا بالا آوردن سیستم در حالت single mode) را در اختیار می گذارد.برنامه GRUB جدید بوده و در نسخه های قبلی از Lilo استفاده می شده است.در این پنجره GRUB را انتخاب نموده و نصب را ادامه می دهیم.در پنجره بعدی چنانچه نیاز به فرستادن پارامترهایی به kernel سیستم عامل در هنگام بالا آمدن داشته باشیم، نوشته می شوند.پنجره بعدی انتخاب کلمه عبور برای برنامه Boot Loader می باشد.انتخاب ایک کلمه عبور الزامی ندارد.
در پنجره بعدی سیستم عاملهای موجود بر روی کامپیوتر، شناسایی شده و عبارات توضیحی متناسب با هر کدام در زیر ستون Boot Label لیست می شود.در این پنجره این عبارات و همچنین سیستم عامل پیش فرض را می توان تغییر داد.
در پنجره بعدی محل نصب نرم افزار Boot Loader انتخاب می شود.سیستم عاملهایی از ویندوز که دارای نرم افزار Boot Loader می باشند مانند ویندوز 2000 اطلاعات خود را در MBR(Master Boot Record) ذخیره می کنند.چنانچه بخواهیم در کنار لینوکس از این سیستم عامل هم استفاده کنیم باید برای نصب نرم افزار Boot Loader لینوکس گزینه دوم از این پنجره یعنی First sector of partition را انتخاب کنیم.
چنانچه کامپیوتر دارای کارت شبکه باشد پنجره بعدی Netwotk configuration for eth0 خواهد بود.در این پنجره می توان تنظیمات مربوط به کارت شبکه را انجام داد.با انتخاب user bootp/dhcp کامپیوتر آدرس IP خود را از طریق پروتکل dhcp دریافت خواهد کرد.در صورتیکه بخواهیم آدرس IP آنرا به صورت دستی ست کنیم این گزینه را از حالت انتخاب خارج کنید.گزینه Activate on boot باید در حالت انتخاب قرار گیرد در غیر اینصورت همیشه باید در هنگام بالا آمدن سیستم عامل، تنظیمات شبکه را از نو انجام دهیم.
در پنجره بعدی Firewall configuration سطح امنیتی مورد نیاز را انتخاب می کنیم.سطح High تمام ارتباطات سیستم عامل را با بیرون مسدود می کند.سطح Medium یکسری موارد پیش فرض را اعمال می کند که معمولا همین سطح مناسب می باشد با استفاده از Customize می توان سرویس های مختلفی را که می خواهیم توسط سیستم عامل عرضه شوند را انتخاب نماییم و همچنین پورتهایی را که می خواهیم اجازه دسترسی به سرور را از طریق آن پورتها بدهیم.
تنظیمات مربوط به Firewall را می توان بعداً پس از نصب به صورت دقیقتر با استفاده از iptable انجام داد.در پنجره Kanguage Support زبانهایی را که می خواهید توسط سیستم عامل پشتیبانی شوند را انتخاب کنید.در پنجره Default Language زبان پیش فرض را انتخاب نمایید.
در پنجره Time Zone Selection ساعت دستگاه تنظیم می شود.چنانچه بخواهیم ساعت دستگاه با GMT ست شود گزینه Hardware clock set to GMT را در حالت انتخاب قرار دهید.برای ایران از لیست پایین Asia / Tehran را انتخاب کنید.
در پنجره Root Password کلمه عبور مربوط به کاربر root انتخاب می شود.این کلمه عبور اصلی سیستم می باشد.اندازه آن باید حداقل 6 کاراکتر باشد.در صورتیکه این کلمه عبور فراموش شود باید سیستم عامل را در حالت single mode بالا آورد و سپس کلمه عبور root را تغییر داد.
پنجره بعدی Authentication Configuration می باشد.
اطلاعات مربوط به کاربران و کلمه عبور آنها در فایل /etc/passwd قرار دارد.چنانچه گزینه use shadow password را انتخاب نمایید، کلمات عبور کاربران در این فایل دیده نخواهد شد و به جای آن یک علامت * می آید.کلمات عبور در این حالت در فایل /etc/shadow به صورت کد شده نگهداری می شود.
پنجره بعدی Package group selection می باشد.در این پنجره کلیه نرم افزار هایی را که لازم دارید انتخاب نمایید.چنانچه بخواهید همه نرم افزار ها نصب شوند از لیست این پنجره گزینه آخری با عنوان every thing را انتخاب کنید.پس از انتخاب نرم افزارهای مورد نیاز کپی کردن و نصب لینوکس آغاز می شود.
پس از نصب پنجره Boot Diskette برای ساختن دیسک بوت بکار می رود و در وصورت نیاز با انتخاب yes می توان آنرا ساخت.
پنجره بعدی Video card configuration می باشد، در این پنجره در صورتیکه نوع کارت گرافیک درست تشخیص داده نشده است با استفاده از change آنرا تغییر دهید.
نوع مانیتور معمولا درست تشخیص داده نمی شود.در پنجره Monitor Configuration با استفاده از دکمه change مانیتور مرتبط را انتخاب نمایید.
در پنجره X Customization ، تعداد رنگ ، Resolution صفحه نمایش در حالت گرافیکی و حالت پیش فرض سیستم عامل را انتخاب نمایید.
» چند دستور مفید
Alt+Fi برای باز کردن Terminal های متفاوت جهت انجام کارهای مختلف بطور همزمان (i=1,2,3,…)
Ctrl+D یا Exit برای خروج
df –h برای مشاهده وضعیت پارتیشن ها
Man برای بدست آوردن اطلاعات در مورد دستورات مورد نظر بکار می رود. مانند man df که اطلاعات لازم در مورد دستور df بدست می آید.
Clear برای پاک کردن صفحه نمایش
History: لیست کلیه کارهای انجام شده از زمان Login را نشان می دهد.
دستور mc همان nc در محیط سیستم عامل DOS است.
» بالا آوردن سیستم عامل لینوکس در حالت Single Mode
در grub ، سیستم عامل Linux را edit کرده و در انتهای دستوری که با عبارت kernel شروع می شود کلمه single را اضافه کنید. سپس بر روی همین خط حرف v را بفشارید.
چنانچه یکی از موارد زیر پیش بیاید، باید سیستم عامل را در حالت single mode بالا آورده و رفع اشکال نمود:
• از دست دادن کلمه عبور root:در این صورت پس از ورورد به سیستم در حالت single mode با دستور passwd کلمه عبور root را تغییر می دهیم.
• پارتیشن ها پر شده است یا یک سرویس ایراد پیدا کرده و سیستم عامل بالا نمی آید.در این صورت در حالت Single Mode بالا می آییم و پس از غیر فعال کردن سرویس مربوطه و یا انجام تغییرات دوباره سیستم را راه اندازی می کنیم.
» تنظیمات شبکه:
برای اعمال تغییرات در مقادیر مربوط به IPADDR، BROADCAST، NETMASK و NETWORK، باید فایل /etc/sysconfig/network-s/ifcfg-eth0 ویرایش شود.
برای مشخص کردن Gateway, Hostname به فایل /etc/sysconfig/network مراجعه کنید. توجه داشته باشید که بعد از هر تغییر در فایلهای ifcfg-eth0 و network
باید سرویس network بصورت زیر مجددا راه اندازی شود:
Service network restart یا service network reload
دستور ifconfig اطلاعات کارت شبکه و تنظیمات شبکه را نشان می دهد.
دستور traceroute در لینوکس، معادل با دستور tracert در ویندوز است.
تذکر: در صورت استفاده از برنامه netconfig، می توانید کلیه تنظیمات شبکه را به صورت گرافیکی انجام دهید. برای استفاده از این برنامه کافی است دستور netconfig را تایپ کنید.
» تنظیم آدرس DNS Server و Domain پیش فرض:
فایل /etc/resolve.conf را باز کنید و nameserver و domain پیش فرض را به شکل زیر مشخص کنید:
domain shojaee.com
nameserver 192.168.78.3
توجه: پس از ویرایش فایل resolve.conf سرویس network را restart کنید.
تذکر: در صورتیکه domain یا domain های داخلی را به صورت زیر در فایل /etc/host تعریف کنید، برای دسترسی به domain های مذکور از طریق خود سرور، تبدیل نام به IP با سرعت بیشتری انجام می شود و برای این کار از DNS سرور استفاده نمی شود.
192.168.78.6 filtering.shojaee.com
تذکر: بعد از ویرایش این فایل هم سرویس network باید restart شود.
تذکر: در صورتیکه می خواهید برای تبدیل نام یک Domain به IP معادل با آن، از DNS سرور خاصی استفاده کنید، دستور nslookup را به شکل زیر بکار برید:
Nslookup www.shojaee.com 192.9.9.3
» سایر دستورات:
دستور ls برای لیست گرفتن از فایلها و شاخه ها بکار می رود.
سوئیچ –l لیست فایلها را با جزئیات بیشتری نشان می دهد.
سوئیچ -h سایز فایلها را بر اساس KB نشان می دهد.
سوئیچ –S فایلها را بر اساس نام Sort می کند.
سوئیچ –a فایلهای مخفی را نشان می دهد.
دستور less یا more به همراه دستورات مختلف، خروجی را بصورت صفحه به صفحه نشان می دهد که در این حالت از حرف q برای خروج استفاده می شود.مثلا ls | more
دستور du –s برای دیدن سایز واقعی یک شاخه بکار می رود.
دستور reboot و یا Ctrl+Alt+Del برای راه اندازی مجدد سیستم عامل بکار می رود.
دستور du –s برای مشاهده سایز واقعی یک شاخه
دستور df –h برای حجم پارتیشنهای موجود در سیستم عامل لینوکس را نشان می دهد. لازم به ذکر است که استفاده از سوئیچ –h موجب می شود که حجم خالی و اشغال شده یک پارتیشن بر اساس KB و یا MB و یا GB نشان داده شود. در صورت بکارگیری دستور df بدون سوئیچ –h حجمهای مذکور بر اساس بایت نشان داده می شوند.
» دستور Setup:
این دستور برای تغییرات در موارد زیر بکار می رود:
Authentication configuration
Firewall configuration
Mouse configuration
Network configuration
Printer configuration
System services
Sound card configuration
Timezone configuration
» مشخصات فایلها:
هر فایل در لینوکس دارای مشخصات 1- سازنده (Owner)ر،2- گروه (Group)ر 3- سایر افراد است.
حرف r یعنی مجوز read
حرف w یعنی مجوز write
حرف x یعنی مجوز execute
حرف d به معنای directory است.
مثال: در این مثال سازنده و گروه هر دو root هستند و مجوزهای دسترسی به فایل برای سازنده و گروه و سایر افراد، read و write و execute تعیین شده است.
-rwxrwxrwx 1 root root 43K Sep 30 20:28 install.log
» تغییر owner یا Group:
Chown ownername filename
Chgrp groupname filename
» تغییر مجوز:
برای تغییر مجوز فایل یا شاخه از دستور chmod به همراه شماره مجوز مورد نظر استفاده می شود.
Read: 2^2=4
Write: 2^1=2
Execute: 2^0=1
به عنوان مثال دستور "myfile chmod 777 " باعث می شود که سازنده و گروه و سایر افراد، همگی مجوز خواندن، نوشتن و اجرا در مورد فایل myfile داشته باشند.
توجه داشته باشید که عدد 7 مجموع اعداد 4 و 2 و 1 است.
» Shutdown و Restart کردن:
برای shutdown کردن از دستورات halt –p و یا shutdown -h now استفاده می شود.
دستورات reboot و یا shutdown –r now برای restart کردن بکار می روند.
» نحوه فعال کردن CD Drive و floppy Drive و استفاده از آنها:
mount /mnt/cdrom
mount /mnt/floppy
پس از بکارگرفتن دستورات فوق، برای استفاده از منابع CD به شاخه /mnt/cdrom و در مورد Floppy به شاخه /mnt/floppy مراجعه کنید.
تذکر: برای غیرفعال کردن cdrom و floppy از دستور umount استفاده کنید. توجه داشته باشید در صورتیکه در مسیر مربوط به Cdrom و یا Floppy باشید، نمی توانید از دستور umount برای غیر فعال کردن آنها استفاده کنید.
» تنظیم ساعت و تاریخ:
برای مشاهده ساعت و تاریخ فعلی سیستم از دستور Date استفاده کنید و در صورتیکه تمایل به تعویض تاریخ یا ساعت دارید، از همین دستور به همراه سوئیچ –s استفاده کنید و ساعت و یا تاریخ مورد نظر خود را وارد کنید.
» ایجاد User:
برای ایجاد یک User با شناسه کاربری myuser ابتدا با استفاده از دستور adduser myuser، شناسه کاربری مذکور را ایجاد کنید و سپس با استفاده از دستور passwd myuser، کلمه رمز مورد نظر خود را به این شناسه اختصاص دهید.
Adduser myuser
Passwd myuser
توجه کنید که در صورتیکه برنامه Linuxconf را نصب کرده اید، می توانید با استفاده از دستور userconf که بخشی از برنامه Linuxconf می باشد، نسبت به ایجاد و حذف User یا گروه اقدام نمایید و در صورت تمایل کاربران مورد نظر خود را به عضویت گروههای مختلف در آورید.
» سرویسهای TCP Wrapper:
مانند telnet، finger، imap، pop3 و ...
1- برای فعال کردن هر کدام از این سرویسها، به مسیر /etc/xinetd.d/ رفته و فایل مربوط به سرویس مورد نظر خود را باز کنید و مقدار متغیر disable را از Yes به No تغییر دهید.
2- برای محدود کردن آدرسهای IP که مجوز استفاده از سرویس مورد نظر شما را دارند، ابتدا با قرار دادن عبارت ALL : ALL ، در ابتدای فایل /etc/hosts.deny، مجوز دسترسی به کلیه سرویسها را از کلیه آدرسهای IP سلب کنید. سپس با قرار دادن آدرسهای IP مورد نظر خود در فایل /etc/hosts.allow مجوز استفاده از سرویس مورد نظر را صادر کنید.
دوستان نصب لینوکس به صورت کامل از این آپ تا قسمت های بعدی شرح داده شده :
» فعال کردن سرویس Telnet:
1- فایل /etc/xinetd.d/telnet را ویرایش کنید و مقدار متغیر disable را برابر با no قرار دهید و برای مشخص شدن نام واقعی این سرویس به مقدار متغیر Server که در این فایل وجود دارد، دقت کنید.
2- با فرض اینکه تصمیم دارید به کلیه آدرسهای IP که با 192.168.2 شروع می شوند، مجوز استفاده از سرویس Telnet را بدهید، خط زیر را به فایل /etc/hosts.allow اضافه کنید:
آموزش